Sportowe kluby Warszawy: MARYMONT cz. I
W cyklu pod tym tytułem prezentujemy warszawskie kluby sportowe. Kluby duże z wieloma sekcjami i dyscyplinami i te małe skoncentrowane na jednej dyscyplinie, te z dorobkiem kilku pokoleń i te całkiem nowe na warszawskiej mapie sportowej. Dziś, piórem Bartłomieja Korpaka, przybliżamy naszym Czytelnikom zasłużony ponad stuletni klub sportowy MARYMONT.
Zapraszamy do lektury.
MARYMONT, to jeden z najstarszych klubów sportowych związanych z Warszawą. Prace nad materiałem do publikacji pozwoliły na stworzenie interesujących opisów, które pokazują historię działalności i sukcesów klubu, ale także to co się wydarzyło w kilkunastu ostatnich latach. Przygotowany materiał obejmuje:
Cz. I Historię Klubu Marymont
Cz. II Rozmowę z dyrektorem klubu Andrzejem Gniadkiem
Cz. III Historię sekcji łuczniczej klubu Marymont, „Od sekcji łuczniczej RKS Marymont do Stowarzyszenia Łuczniczy Marymont” , materiał przygotowany przez Maję Stryjecką-Rejmer (wiceprezes Stowarzyszenia) i Adama Pazdyka, z którym rozmowa jest podsumowaniem działalności klubu.
MARYMONT
Klub „Marymont” formalnie został zarejestrowany w 1923 roku. W zapiskach opartych na wspomnieniach odnotowano, że już począwszy od 1911 roku, pewna hrabina, która posiadała tereny nad Wisłą, w podwarszawskiej miejscowości Marymont, udostępniła je dla młodzieży przejawiającej sportowe pasje, szczególnie do piłki nożnej i doprowadziła do stworzenia klubu. Od
1928 roku klub był jedną z komórek Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, otrzymując od tej instytucji wsparcie finansowe i pomoc w tworzeniu obiektów piłkarskich.
„Marymont” w okresie międzywojennym organizował szkolenia w ramach sekcji: piłkarskiej, lekkoatletycznej, kolarskiej, pływackiej, hokejowej (w 1930 roku mistrzostwo kl. B, awans do klasy A), piłki ręcznej (w 1930 roku Mistrzostwo Warszawy), narciarskiej, łyżwiarskiej, tenisa stołowego, bokserskiej, gier sportowych i gimnastyki, która w latach 30-tych wyodrębniła sekcję rytmiki, w której uczestniczyły tylko kobiety.
RKS „Marymont” był w 1925 roku jednym z siedmiu współzałożycieli Związku Robotniczych Stowarzyszeń Sportowych, czyli PPS-owskich federacji organizacji sportowych. Poza „Marymontem” współzakładały to Stowarzyszenie dwa inne warszawskie kluby związane z PPS: RKS „Skra” (założony jako Sportowy Klub Robotniczo-Akademicki) i RKS „Sarmata”.
Wojna przerwała działalność klubu. Wielu zawodników i kibiców uczestniczyło w walce zbrojnej, najpierw w Robotniczych Batalionach Obrony Warszawy, później w antyfaszystowskiej konspiracji. Po zakończeniu wojny klub wrócił do szkolenia sportowego.
W latach 50-tych prezesem klubu był Leszek Rylski, który później, w latach 1959-1972, był sekretarzem generalnym PZPN. Na początku lat 50-tych podjęto działania związane z budową kompleksu obiektów sportowych RKS „Marymont”. Autorem projektu był Stanisław Barylski, absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Zadaszone trybuny wokół boiska piłkarskiego powstały w latach 1950-51, w latach 1953-54 wybudowano budynek szatniowy, gdzie była sala na której ćwiczyli szermierze. W roku 1955 zostaje oficjalnie oddany do użytku stadion klubowy przy ulicy Potockiej. W 1987 roku na stadionie Marymontu rozegrano międzynarodowy turniej o Puchar Syrenki, w którym występowała młodzieżowa reprezentacja Francji, w której składzie wystąpił Zinedine Zidane. Francja wygrała ten turniej.
W latach 1950-1957 oraz 1964-1973-1975, na skutek różnego rodzaju przeprowadzanych w sporcie reorganizacji, pojawiła się groźba likwidacji Klubu. Na podstawie decyzji struktur państwowych dokonano połączenia i zmiany nazw klubów np. po połączeniu SKS Warszawa i „Spójni” Warszawa przyjęto nazwę „Spójnia-Marymont Warszawa”, potem po połączeniu dwóch Zrzeszeń Sportowych „Ogniwa” i „Spójni” klub miał występować pod nazwą Sparta Warszawa.
Tylko dzięki zdecydowanej postawie i uporczywym staraniom działaczy oraz całej sekcji piłki nożnej „Marymont”, nie dopuszczono do zabrania klubowi stadionu, co pozwoliło na rozpoczęcie działalności na powrót jako RKS „Marymont”. W oparciu o stadion reaktywowano działalność sekcji siatkówki, hokeja na lodzie, szachowej. W ciągu niespełna roku „Marymont” zrzeszał ponad 500 członków, w tym ok. 350 zawodników. W roku 1964 następuje połączenie z KS „Syrena” Warszawa, a w 1973 z KS „Łączność” Warszawa, w wyniku których powstaje silna sekcja łucznicza, należąca do dnia dzisiejszego, do ścisłej czołówki krajowej i europejskiej. W roku 1970 RKS „Marymont” przejął łyżwiarstwo szybkie z „Legii” Warszawa, natomiast w 1975 r. łyżwiarstwo figurowe z WKKF „Ogniwo”.
Koniec lat 90-tych to początek kryzysu organizacyjnego i finansowego klubu „Marymont”, które doprowadziły do zakończenia działalności wszystkich sekcji. Ważnymi czynnikami w tym zakresie było:
– pozbawienie przez władze dzielnicy Żolibórz uprawnień klubu do terenu przy ul. Potockiej 1,
– zadłużenie finansowe klubu i coraz większy brak środków finansowych na zatrudnienie pracowników i trenerów klubu,
złe relacje władz klubu z władzami dzielnicy Żoliborz.
Aktualnie, na terenach i w okolicy klubu działa OSiR Żoliborz, kompleks basenów i gabinetów odnowy, kryte hale z kortami tenisowymi, dwa boiska do piłki nożnej i odremontowane w 2005 roku tory łucznicze, które są najnowocześniejszym tego typu obiektem w Polsce. Od 2010 roku tradycje sekcji łuczniczej kontynuuje Stowarzyszenie „Łuczniczy Marymont”, zrzeszające trenerów i zawodników upadłego klubu. Na zdjęciach zrobionych w styczniu 2025 roku: stadion piłkarski, budynek szatni, gdzie była sala na której ćwiczyli szermierze.
Na zdjęciach zrobionych w styczniu 2025 roku: stadion piłkarski, budynek szatni, gdzie była sala na której ćwiczyli szermierze, obiekty łucznicze.
W 2010 roku został przygotowany „Program naprawczy klubu sportowego RKS „Marymont” do roku 2020”. Mimo podejmowanych wysiłków nie udało się wypracowanych działań ostatecznie wdrożyć. Sekcje Klubu Marymont w wymiarze sportowym:
SZERMIERKA. Floreciści wychowani w klubie wnieśli wielki wkład w rozsławieniu tej dyscypliny na planszach świata. Byli wśród nich mistrzowie kraju, Europy, świata. Były też olimpijskie medale: na Igrzyskach w Tokio (1964 r.) – w drużynie srebrnych medalistów był Witold Woyda i Ryszard Parulski, na następnych Igrzyskach w Meksyku Witold Woyda zdobył brązowy medal, w Monachium w 1972 roku Witold Woyda wygrał turniej indywidualny, a w drużynie, która wywalczyła złoto był jeszcze Lech Koziejowski. W latach 80-tych do czołówki w wymiarze światowym należał szablista Janusz Olech, który szkolenie rozpoczął w klubie „Marymont”, ale w 1985 roku przeszedł do Legii Warszawa.
PIŁKA NOŻNA. Największe sukcesy piłkarzy Marymontu przypadły na lata 50. XX wieku, kiedy to występowali w II lidze w latach
1951–1953 (pod nazwą Spójnia) oraz 1955-–58. W 1953 roku drużynę prowadził Kazimierz Górski, a w latach późniejszych grali w niej m.in. Paweł Kieszek, Michał i Marcin Żewłakow.
ŁYŻWIARSTWO FIGUROWE. Największe sukcesy w tej dyscyplinie odniosły Anna Rechnio, trzykrotna Mistrzyni Polski, dwukrotna olimpijka (1994, 1988) i Zuzanna Szwed, olimpijka z Albertville (1992).
ŁYŻWIARSTWO SZYBKIE. Do historii tej dyscypliny przeszła Erwina Ryś-Ferens, która z Olimpii Elbląg zasiliła klub „Marymont”. Wywalczyła 83 tytuły na Mistrzostwach Polski, ustanowiła 50 rekordów Polski, startowała w czterech kolejnych Igrzyskach Olimpijskich (1976, 1980, 1984, 1988). Wśród olimpijczyków znaleźli się także Artur Nogal, dwukrotny uczestnik Igrzysk (2014, 2018), złoty medalista mistrzostw świata (Moskwa 2010), a także Maciej Ustynowicz, olimpijczyk z Turynu (2006). Zawodnicy „Marymontu” wywalczyli złoty medal na drużynowych mistrzostwach Polski w 1978 roku.
ŁUCZNICTWO. W latach 70-tych zawodniczki i zawodnicy z Klubu „Marymont” odnieśli wiele sukcesów. Od początku działania sekcji, jednym z trenerów prowadzących szkolenie był Adam Pazdyka. Pierwszy medal olimpijski, srebrny w Monachium (1972 r.) zdobyła Irena Szydłowska, w konkurencji 4-bój ind., w której życiorysie figurują dwa warszawskie klubu „Marymont” i „Drukarz” (1968-1974). Więcej o łucznictwie w materiale „Od sekcji łuczniczej RKS Marymont do Stowarzyszenia „Łuczniczy Marymont”.
Bartłomiej Korpak
(materiał opracowany na bazie: „Wikipedii”, zapisków ze strony internetowej KS „Marymont” i książki Roberta Gawkowskiego „Encyklopedia klubów sportowych Warszawy i jej najbliższych okolic w latach 1918-39”, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 2007.