„W Igrzyskach Olimpijskich, najważniejszą rzeczą nie jest wygrana, ale samo uczestnictwo, podobnie jak w życiu, nieważny jest triumf lecz walka.” 

Pierre de Coubertin 

Warszawskie próby olimpijskie

Poniższe opracowanie, stanowi krótki przegląd zagadnień dotyczących problemów związanych z podejmowaniem działań dotyczących organizacji Igrzysk Olimpijskich, na przykładzie Warszawy.

Należy przypomnieć, że Warszawa kilkukrotnie rozpoczynała działania zmierzające do zgłoszenia miasta, jako kandydata do Igrzysk Olimpijskich.

Od 1920 roku delegat Polski, Edward Wittig, wnioskował w MKOl chęć zorganizowania przez PKOl Igrzysk Regionalnych Centralnej Europy w Warszawie. Igrzyska te miały by się odbywać co dwa lata i grupować państwa: Polskę, Litwę, Węgry, Austrię, Czechosłowację, Bułgarię, Jugosławię, Estonię, Finlandię, Grecję , Albanię, Turcję, Rumunię i Wolne Miasto Gdańsk. Książę Urusow, delegat Rosji rezydujący w Paryżu, chciał włączyć do tej inicjatywy rosyjskich emigrantów po rewolucji. Ze względu na polityczny charakter propozycji polskiej, nie zyskała ona poparcia na 21 Sesji MKOl w Paryżu w 1922 roku.

Na 36 Sesji MKOl w Warszawie w 1937 roku, Prezydent Warszawy Stefan Starzyński, wyraził min. aspiracje stolicy Polski do zorganizowania w przyszłości Igrzysk Olimpijskich.

Na spotkaniu olimpijczyków z okazji Świąt Wielkanocnych w 1992 roku Ryszard Parulski, wystąpił po raz pierwszy publicznie z propozycją zorganizowania w Warszawie, w 2012 roku Igrzysk Olimpijskich. Założenia programowe Igrzysk oraz koncepcja przestrzenna prof. Wojciecha Zabłockiego, przedstawione na Walnym Zjeździe PKOl w 1992 r., uzyskało jednomyślne poparcie delegatów.

W 1993 roku utworzono Komisję Igrzysk Nadwiślańskich przy PKOl, która zajmowała się sprawami planistycznymi i promocją idei urbanistycznej. 

W tym okresie  zorganizowano wiele odczytów popularyzujących ideę przestrzenną  Igrzysk Nadwiślańskich. Zorganizowano wiele seminariów, w tym międzynarodowych, oraz wystaw „Igrzyska 2012” i imprez poświęconych promocji idei Igrzysk.

Przedstawiono władzom samorządowym miasta koncepcję Igrzysk, która została zaakceptowana min. przez gminę Warszawa Centrum oraz gminy Białołęka, Wilanów, Bemowo. 

W 1997 roku Prezydent m.st. Warszawy, Marcin Święcicki, powołał doradcę ds. Olimpiady 2012. Funkcję tę objął Henryk Boruciński.  W 1998 powołano Zespół ds. Igrzysk Olimpijskich 2012 przy Prezydencie m.st. Warszawy. W skład zespołu weszli, oprócz Henryka Borucińskiego, Ryszard Parulski, Wojciech Zabłocki, Wojciech Walkiewicz, Zenon Dagiel. Zespół zajmował się głównie „terenami olimpijskimi”, ze szczególnym uwzględnieniem terenów Spójni, Stadionu X-lecia, Legii.

W ramach projektu zorganizowania Igrzysk Olimpijskich Nadwiślańskich, powstało wieloletnie studium dotyczące przygotowań do organizacji Igrzysk, którego autorem był olimpijczyk i architekt, prof.dr hab. Wojciech Zabłocki. Projekty te zakładały, że Igrzyska Olimpijskie nie będą tylko celem samym w sobie, ale że będą miały przede wszystkim na względzie wszechstronny rozwój miasta i regionu.

W przestrzennej koncepcji Igrzysk prof. Zabłockiego, szczególnie interesujący jest projekt zwrócenia miasta ku Wiśle, z zachowaniem zasady korytarza ekologicznego rzeki i wykorzystaniem międzywala jako parku krajobrazowego, z przeznaczeniem dla sportu i rekreacji. Przedstawiono propozycje użytkowania poolimpijskiego dla projektowanej infrastruktury. Ambicją przygotowywanych projektów był sposób rozwiązania potrzeb, aby zapewnić atrakcyjność zarówno dla mieszkańców, jak i dla turystów. Przedstawiono argumenty Warszawy, jako kandydata do organizacji Letnich Igrzysk Olimpijskich. Igrzyska Olimpijskie są przedsięwzięciem o gigantycznej sile przyciągania nie tylko sportowców i kibiców, ale również turystów, zawsze licznie zwiedzających obiekty sportowe. Organizacja Igrzysk Olimpijskich, to wielkie wydarzenie i widowisko sportowe, którym raz na cztery lata żyje kilka miliardów ludzi na świecie. Dlatego miasta kandydujące do funkcji organizatora Igrzysk Olimpijskich tak ostro ze sobą konkurują.

Wygrana oznacza napływ kapitału i dynamiczny rozwój miasta, wzrost inwestycji krajowych i zagranicznych, nowe miejsca pracy, a także poprawę warunków życia mieszkańców. Już samo przygotowanie miasta, jako kandydata  do organizacji IO, jest wielkim wyzwaniem. Potrzebne są śmiałe rozwiązania komunikacyjne, urbanistyczne i architektoniczne. Dla ich realizacji niezbędne jest uruchomienie mechanizmów organizacyjnych i finansowych. Budowa obiektów na potrzeby Igrzysk staje się ukoronowaniem wieloletnich starań. We wszystkich miastach konkurujących o zorganizowanie Igrzysk Olimpijskich przeprowadzono szereg pozytywnych zmian urbanistycznych, komunikacyjnych i ekologicznych.

Przygotowanie Igrzysk musi być finansowane przez państwo i miasto oraz narodowy komitet olimpijski i sponsorów. Zwrot poniesionych kosztów przynosi sprzedaż biletów, opłaty mediów (telewizja) i dotacje sponsorów. Od czasu Letnich Igrzysk Olimpijskich w Atlancie wpływy gwarantują uzyskanie dodatniego bilansu finansowego Igrzysk Olimpijskich. Należy również brać pod uwagę wydatki turystów przybyłych na Igrzyska i wzrost podatków od zwiększonych obrotów hoteli, gastronomii itd. Po przyznaniu Igrzysk organizator otrzymuje też dotacje z MKOl. Miasta, które wystąpiły o przyznanie im organizacji Igrzysk, w sposób widoczny i odczuwalny dla mieszkańców i turystów podniosły swój standard. Dotyczy to spraw komunikacji miejskiej, krajowej i międzynarodowej, infrastruktury hotelarskiej, liczby obiektów sportowo-rekreacyjnych, ochrony środowiska, rozbudowy miasteczka akademickiego. Należy jeszcze wspomnieć psychologiczny aspekt miasta, podnoszący jego aspiracje i morale mieszkańców miasta organizatora IO. 

Zwykle miasto nie zawsze wygrywa swoją pierwszą próbę, ale dzięki poczynionym przygotowaniom zwiększa swoją szansę przy ponownym wniosku.

Niestety w 1999 roku miasto stołeczne Warszawa zaprzestało dalszych działań w tym kierunku.

Zenon Dagiel